ROL

STICHTING REGIONAAL ONDERZOEK LELIETEELT IN NOORD-  EN OOST NEDERLAND

Virus

VIRUSBEPERKING

Vanouds waren er twee belangrijke virusziekten in lelie. Het Leliemozaïekvirus (LMoV) en Lelielatent virus (LSV). Deze virussen worden overgebracht door luizen. In de praktijk wordt uitbreiding van het virus beperkt door wekelijks te spuiten met minerale olie. Deze olie is door SKAL (ook) toegelaten voor de biologische teelt. De stiletto van de luizen, die vaak besmet zijn met het virus, die willen prikken wordt door de olie schoongeveegd. De toevoeging van een pyrethroïde zorgt dat de luizen zelf ook worden gedood. De minerale olie wordt onder invloed van licht in ongeveer een week weer afgebroken. Het onderzoek om alternatieven te vinden tegen virusoverdracht wordt uitgevoerd door Vertify.

Pyrethroïden zijn natuurlijke insecticiden die geïsoleerd worden uit de plant pyrethrum. Een plant die groeit in Afrika. Pyrethroïden worden gekenmerkt door een snelle werking en een geringe giftigheid voor zoogdieren. Over het algemeen worden ze snel afgebroken onder invloed van licht en hebben ze een lage dampdruk. Pyrethroïden zijn als ze synthetisch worden geproduceerd goedkoper en kunnen in grotere hoeveelheden geproduceerd worden dan het natuurlijke product, en vaak zijn ze ook effectiever. Ze worden veel ingezet, zowel in de land- en tuinbouw als binnenshuis tegen vliegende insecten, termieten, kakkerlakken e.d., en in de geneeskunde en diergeneeskunde tegen hoofdluizen, vlooien en andere parasieten.

PIAMV EN ANDERE VIRUSSEN

Helaas blijken er steeds meer virussen schade aan lelies te kunnen aanrichten. Momenteel zijn er zestien bekend. In de afgelopen jaren bleek veel plantgoed besmet met een virus dat pas goed zichtbaar werd in de bloem. Het Plantago Mozaïek Virus (PlAMV), zoals het virus voluit heet, veroorzaakt o.a. bruine strepen in de bloem. Dat leverde dus klachten van de consument.  Een aantal landen dreigde vervolgens de grenzen te sluiten en de goede naam van de Nederlandse bollensector stond ter discussie.

Plantago is de Latijnse naam van weegbree, een algemeen voorkomende plant waarin het virus werd gevonden.

In eerste instantie was niet goed bekend hoe de verspreiding van het virus tot stand kwam. Met vereende krachten is door tal van onderzoekers gezocht naar de oorzaak en naar mogelijke oplossingen. Bij nadere analyse bleek dat het overgrote deel van de besmetting van de bollen tijdens het spoelen en ontsmetten ontstond. Een lastig probleem, want bollen moeten schoon worden geëxporteerd. Hygiëne is dus erg belangrijk. Net als bij het Corona virus bij mensen is onderling contact een groot risico.